ТУР (БЫК) - вобраз на КАЛЯДЫ. Беларуская міфалогія ў карнавальных касцюмах КРАМАМАМА
На Беларусі хрысціянская абраднасць святкавання Каляд шчыльна пераплецена з архаічнымі, старадаўнімі і містычнымі ўяўленнямі нашых далёкіх продкаў, некаторыя зь якіх могуць сягаць яшчэ ў дапісьмовыя часы.
Калядаванне — вельмі старадаўняя традыцыя, з дахрысьціянскімі, язычніцкімі каранямі.
Групы моладзі і дзяцей апраналіся ў жывёл (Казу, Тура, Бусла, Зайца), у розных дзіўных чароўных істот (Дзеда, Бабу, Цыгана, Чорта) і вечарамі хадзілі па вёсцы або ехалі на возе. Яны спыняліся ля кожнага двара, і кожны гаспадар павінны быў запрасіць іх сабе ў хату, інакш, верылі ў народзе, на будучы год шчасця і дабрабыту не будзе.
Калядоўнікі спявалі, танцавалі, гралі на дудзе і бубне, ладзілі імправізаваныя сцэны і ў форме песьні ці вершаванага звароту жадалі гаспадарам багацця, здароўя, сямейнага ладу.
Персанаж-Тур суправаджаў калядоўшчыкаў на Палессі, у іншых раёнах яго замянялі Карова ці Бык. Гэты вобраз стварала маска, да якой часта прымацоўваліся сапраўдныя рогі.
Вобраз дзікага Быка-Тура (продка сучаснай свойскай каровы) - таксама вельмі старажытны: археалагічныя знаходкі з выявамі тура (жаночыя падвескі) знаходзяць, напрыклад, на Гомельшчыне, на зямлі племені радзімчаў, дзе з дапісьмовых часоў захаваўся абрад "турыцы".
Магутнасьцю і сьмеласьцю тура яшчэ ў часы ВКЛ захапляліся замежныя падарожнікі (як, напрыклад, пасол ад Святой Рымскай імпэрыі Сігізмунд Герберштэйн, які пакінуў цэлыя старонкі апісання жывёлаў нашага краю), бо на нашых землях чалавек зьнішчыў тура значна пазьней, чым у Заходняй Эўропе - толькі ў XVII стагоддзі.
Тур звязаны з вобразам бога хатняй жывёлы - Вялесам. Апошні быў адначасова і богам жывёлагадоўлі, і богам зімы. Таксама Тур мог быць сімвалам раніцы, світанку, свята, якое прыходзіла пасля зімовага сонцастаяння, калі дзень пачынаў расці, а ночы — карацець.
Бык увасабляе святло нават у загадках: «Белы бык у акно тык» (дзень), «Сівы бык у вакенца шмык» (світанне).
Наш каталог карнавальных тавараў прапануе розныя варыянты стварэння каляднага вобраза: ад аксесуара да суцэльнага касцюма.
Падарыце свайму дзіцяці радасьць і фантастычнасьць беларускіх Каляд!
Другие статьи
Сёння - Сусьветны Дзень Пацалунка (World Kissing Day)Сусьветны Дзень Пацалунку - неафіцыйнае сьвята Сапраўдных ПачуццяўСёння - Сусьветны Дзень Пацалунка (World Kissing Day)
15 мая - Міжнародны Дзень Сям'і. Якія сьвяты мы сьвяткуем?Да міжнароднага свята далучаемся з віншаваннямі і прапановай дзіцячага і дарослага сезоннага адзення H&M, JBC, КІАВІ15 мая - Міжнародны Дзень Сям'і. Якія сьвяты мы сьвяткуем?